Begrijp ons niet verkeerd: een kerstdiner met familie, cadeautjes en vol-au-vent gaat nooit verdwijnen. Maar mag het ook eens wat anders zijn? Een eindejaar onder de zon, bijvoorbeeld! Wij bereiden ons voor op zuiderse feesten en verdiepen ons in de bijzonderste feesttradities onder de winterzon.
- Spanje: Kakkende mannetjes en boomstronken
Wie nadal in Catalonië viert, kent ongetwijfeld de caganer. Dit beeldje van een kakkend mannetje vind je in elke kerststal. Als je tijdens de feesten iemands huis betreedt, ga je meteen op zoek naar de caganer in het stalletje. Het is dus een Waar is Wally avant la lettre. Gek genoeg kent Catalonië nog een tweede onwelriekende kersttraditie. Tijdens de advent staat er in elk huishouden immers een vrolijke boomstronk, genaamd Tió. De kinderen geven hem elke avond eten waarna hij op kerstdag zijn gevoeg doet in de vorm van cadeautjes en zoetigheid. Begrijpen wie begrijpen kan.
- Italië: De enge kerstheks
In de laars van Europa is de grens tussen Kerstmis en Halloween flinterdun. De feestdagen worden er afgesloten met een bezoek van La Befana: een oude, griezelige heks. In de nacht van 6 januari gaat La Befana van huis tot huis om er een glas wijn te drinken. Als de kindjes braaf zijn geweest, laat ze vervolgens snoep achter. Zo niet krijgen ze steenkool.
- Mexico: Creatief met radijzen
In het Mexicaanse Oaxaca gaan de inwoners op 23 december creatief aan de slag met radijzen. De traditie wil dat je de Michelangelo in je tot leven brengt en de mooiste sculpturen maakt uit uit de kluiten gewassen radijzen. Mythische figuren, bijbelse taferelen, komische figuren,… Je kan het zo gek niet bedenken of het wordt uit de knollen gebeeldhouwd. Wie de meesterwerken wil zien, moet wel snel zijn. Na twee à drie uur hangt de eetbare kunst immers al helemaal slap.
- Portugal: Een extra bord voor de overledenen
Op een Portugees kerstfeest – of Consoada – is iedereen welkom. Heel de familie schuift aan en ook de overledenen zijn welkom. De traditie wil immers dat ook de (recent) overleden familieleden een stoel en een bord krijgen. Hoe meer zielen, hoe meer vreugd mag je hier heel letterlijke nemen.
- Zuid-Afrika: Gefrituurde rupsen voor iedereen
De feestdagen zijn geen goede periode voor het dierenrijk. Zelden wordt er zoveel vlees gegeten dan op het verjaardagsfeest van Jezus. In Zuid-Afrika staan er echter geen kalkoenen of varkens op het menu, maar wel… rupsen. De rups van de nachtpauwoog wordt voor de gelegenheid gefrituurd en vervolgens door jong en oud opgepeuzeld. De smaak zou te vergelijken zijn met die van thee. Iemand goesting?
- Griekenland: Zingen rond de kerstboot
Geen kerstmis, zonder kerstboot. Neen, dat is geen schrijffout. In Griekenland versieren ze immers niet alleen de dennen, maar ook de schepen. Deze Karavaki baden in licht en zouden geluk afdwingen voor de zeelieden. Ook op dorpspleinen en in woonkamers zie je rond de feestdagen verlichtte boten staan. Soms zijn dat exemplaren van enkele meters hoog, soms ook schattige miniatuurmodellen.
- Nieuw-Zeeland: Zeg nooit ‘kerstboom’ tegen de pohutukawa
Aan de andere kant van de wereld viert men de feestdagen onder een broeierige zomerzon. In dat klimaat is een versierde dennenboom natuurlijk niet zo gepast. De Maori – de originele inwoners van Nieuw-Zeeland – hebben echter een alternatief: de pohutukawa. Aan deze prachtige, inheemse boom groeien rond de feestdagen prachtige, rode bloemen. Zo versieren de kerstbomen zichzelf in Nieuw-Zeeland.
- Turkije: Gebroken granaatappels en lopende kranen
Kerstmis laat de gemiddelde Turk aan zich voorbijgaan, maar op Nieuwjaar is er wel een groot festijn. Op de laatste dag van het jaar werpt men daarom voor het huis een granaatappel op de grond. De gebroken vrucht zou geluk brengen in het nieuwe jaar. Om klokslag middernacht openen de mensen ook een hangslot. Als je geen hangslot bij de hand hebt, mag je ook gewoon de kraan openzetten. Zo stroomt het nieuwe jaar via de leidingen je huis binnen.